История

Украинцы в Бизяках

     Летом 1941 года Татарстан принял сотни тысяч эвакуированных с Украины. В наше село Бизяки прибыли эвакуированные жители с Житомирской области. Их расселили по домам жителей села, где мужья и сыновья ушли на фронт. Среди них была и еврейская семья: мама и трое малышей. Мама наравне с колхозниками работала на полях, заменяя ушедших  на войну, дети собирали со сверстниками колосья на полях, дикий лук, лебеду, чтобы вечером было что поставить на стол. Жили дружно, помогали друг другу, вместе играли на пыльных улицах. Сельчане особенно жалели маленьких, смуглых, кучерявых детей- их угощали наравне со своими детьми из скудного крестьянского стола военной поры. Так жили 3 долгих полуголодных военных года…

     Летом 1944 года после освобождения Украины от фашистов эвакуированные поспешили к своим родным местам. Уехала и еврейская семья, в полном составе с тремя подросшими детьми. Их мама оставила хозяйке дома, где жила, в подарок швейную машинку «Зингер»- это целое состояние по тем временам. Сказала: «Я видела- голодали и умирали от голода ваши собственные дети, но вы всегда делились куском хлеба с моими детьми. И вот я уезжаю домой с живыми и здоровыми тремя детьми, как и приехала. Я вашу доброту никогда не забуду! Спасибо вам!».

  Начальник штаба БКД 70-х годов.
  Лучшей Боевой Комсомольской Дружины СССР
  среди рабочей молодежи! Командир- Леонид Штейнберг                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                   

  Хуснутдинов Габделхак абыйның колхозга 60 ел уңаеннан ясалган доклады                           

                                                                                 Иптәшләр!

Совет дәүләтенең 1924-25 елдан башлап  авыл хуҗалыгын үзгәртеп кору турында бер-бер артлы төрле карарлары чыкты, крестьян комитетлары төзелде, крестьяннарны берләштереп эшләтү өчен колхозлар-совхозлар төзү турында сүзләр алып бара башланды. Ул гомер-гомер буена бер формада яшәп килгән крестьяннарның тормышын һәм культурасын җимерде, дини бәйрәмнәрен генә түгел, милли бәйрәмнәреннән дә мәхрум итте. Мәсәлән: 1. Икскида боз китүне озату. 2.Мортай. 3. Сабан туе. 4.Чөмән буе. 5. Җуа җомгасы. 6.Түбәрәк тал. 7.... 8. Корбан сую.  Көзен каз өмәләре, бер-берсен кунакка чакыру. Гомумән, авыл халкының тормышын һәм культурасын җимерде. Аларны кайгы-хәсрәткә салды; алар арасындагы аңлы һәм алдынгыракларын илтеп таш капчыкка салды.  Бу үзгәртеп кору (коллективлаштыру) бик зур борылыш булды. Крестьянның  җирен-суын, атын-абруен-симәнәсен, эш коралларын һәм барлык ашлыгын тартып алу, өстәмәсенә гомумиләшкән малларга фермалар җиткерү өчен сарайларын сүтеп алу крестьяннарга кайгы-хәсрәт һәм зур ачу тудырды, моның белән кешеләрнең сүтелгән урыннары ачык калып  урамнарның яме бетте, авылның матурлыгын җимерде. Бөтен маллары, тавыгына тикле учетка алынды. Аларга төрледән-төрле налоглар-заемнар салынды, ит-сөт-йомырка тапшыру һәм башкалар. Өстәмәсенә, мондагы ирләр бозык канлы, киләчәккә таза-чиста канлы балалар табу өчен хатыннарга чиста канлы ирләр китереләчәк дигән төрле агитациялар таралды. Болар бөтенесе крестьянны утка-суга салды һәм ачу тудырды. Гомергә бер тугандай яшәп килгән авыл халкын бер-берсенә дошманнаштырды.

подробнее

  Бәзәкә зираты ташлары

    Известный татарский ученый-историк, имеющий своих предков из села Бизяки, Раиф Фатхелбаянович Марданов в мае месяце 2004 года провел обследование старинных надгробных памятников на кладбище с.Бизяки. Он считает, что наше кладбище имеет наибольшее количество сохранившихся старинных памятников среди сел нашего региона.

    Приводим вашему вниманию отрывок из исследований Р.Ф.Марданова.

 (Информация представлена Зиганшиным Завдатом Габдулхаковичем)

подробнее